Uyuz Hastalığı Nedir ve Nasıl Bulaşır?

Uyuz, küçük akarların neden olduğu bir deri hastalığıdır. Ellerde, koltuk altlarında, karında ve parmakların arasında kaşıntı ve kızarıklıklara neden olabilir. Sarcoptes scabei, dünya çapında çok yaygın bir halk sağlığı sorunu olan uyuza neden olabilen küçük bir akardır. Yaygın inanışın aksine uyuz kedi, köpek gibi hayvanlardan insanlara bulaşmaz. Bu hastalık geceleri yoğun kaşıntıya neden olabilir ve tedavi edilmezse ciltte yaralanmalara neden olabilir. Uyuz, kremler, merhemler ve solüsyonlarla kısa sürede kolayca tedavi edilebilir. Tedavi için bir dermatoloğa başvurulması gerekir.

Uyuz Nedir?

Sarcoptes familyasına ait bir akar olan uyuz deri altına girdiğinde buraya yumurtlar, deri altında delikler ve tüneller açarak hızla çoğalır. Yetişkin dişi akarlar, insan derisinin üst epidermisine yumurta bıraktıktan sonra ömür boyu insan derisi üzerinde yaşayabilirler.

Uyuz Belirtileri Nelerdir?

Bir kişi bu akarlarla ilk kez enfekte olduğunda, ilk 2-6 hafta semptom yaşamayabilir, ancak yine de hastalığı çevrelerine yayabilir. Bir kişi daha önce uyuz geçirmişse, ikinci enfeksiyon daha erken ortaya çıkabilir. Ayrıca şiddetli kaşıntıya neden olan hastalıkların neden olduğu cilt tahrişi nedeniyle diğer cilt enfeksiyonlarının gelişmesine de yol açabilirler.

Geceleri şiddetli kaşıntı

Kırmızı renkli kabarcıklar

Kızarmış ve dökülen deri

Deride minik delikler

Deri de tahriş sebebiyle yanma

Uyuzun en yaygın belirtileri kaşıntılı ve kırmızı deridir. Bunun nedeni, parazitin dışkısının alerjik bir cilt reaksiyonuna neden olarak uyuza yol açmasıdır. Özellikle geceleri şiddetli kaşıntı, uyuz hastalığının en yaygın ilk belirtisidir.

Uyuza Ne Sebep Olur?

Uyuz paraziti olan kişilerle doğrudan teması olan kişiler kolayca enfekte olurlar. Bu parazit cinsel yolla da bulaşabilir veya aile içinde salgın şeklinde de bulaşabilir. Irk, cinsiyet veya herhangi bir sosyal sınıf gözetmeksizin bulaşan hastalık, kalabalık ortamlarda yaşayan kişilerde görülüyor. Örneğin okul veya iş yerlerinde bulaşması çok daha kolaydır. Bu parazitin bulaştığı kişiler; paraziti hiçbir belirti göstermeden sağlıklı kişilere bulaştırabilir.

Uyuz Nasıl Teşhis Edilir?

Bir hastalığın teşhisinde öncelikle semptomların doğru bir şekilde teşhis edilmesi için fizik muayene yapılır. Bazı durumlarda doktorlar, hastalığın teşhisini doğrulamak için uyuz akarlarını deriden çıkarmak için iğneler kullanabilirler. Doktorunuz cildinizden doku örnekleri alarak ve birden fazla testten geçerek, uyuz akarlarının ve yumurtalarının cildinize yapışıp yapışmadığını net bir şekilde teşhis edebilir.

Uyuz Nasıl Tedavi Edilir?

Çoğu krem ve losyon, uyuz tedavisinde kullanılır. Uyuz hastalarının yanı sıra hastanın yakınları ve hastayla yakın temasta bulunan kişilerin de tedaviye ihtiyacı olabilir. Bu sırada hastanın çarşaf, yastık, havlu ve kıyafetleri ilaca başlamadan en az 3 gün önce sıcak su ile yıkanmalı ve kurutucuda kurutulmalıdır. Hastanın sık kullandığı bu eşyaları kapalı bir torbaya koyun ve paraziti öldürmeye yetecek kadar en az 72 saat torbada bırakın.

Uyuz akarı insan vücudunun dışında 72 saatten fazla yaşayamaz. Tedavi sırasında doktor tarafından reçete edilen ilacın kullanılması çok önemlidir. Tedavi sırasında genellikle doktor tarafından reçete edilen vücut kremleri ve losyonları, ilaç reçetesindeki talimatlara göre vücuda uygulanmalıdır. Bazı durumlarda doktor ayrıca oral ilaçlar da reçete edebilir.

Uyuz Hastalığı Komplikasyonları

Uyuz hastalarında kaşıntı şiddetli olduğunda, cildin sürekli kaşınması ve tahribatı nedeniyle çeşitli cilt sorunları ortaya çıkabilir. Bazen cilt yaralarında iltihap bulunur. İltihap ilerlediğinde hasta böbrek iltihabı yaşayabilir. Bu nedenle uyuzlu hastaların erken tedavisi çok önemlidir.

Deride kaşıntı, kızarıklık, pullanma ve kabarcıklar uyuzun karakteristik semptomları olarak kabul edilir. Ancak skleroderma (Norveç uyuz olarak da adlandırılır) olan kişilerin cildinde görülmeyebilir. İç parazitlerin bolluğu nedeniyle bağışıklık sistemi çok zayıflar ve özellikle yaşlılar için risk oluşturabilir.